Het Cachot
Appelscha
Tot in de 16e eeuw was een gevangenis eigenlijk een huis van bewaring, waar misdadigers wachtten op het vonnis in de vorm van lijfstraffen, verbanning of doodstraf. In de periode die daarop volgde werd de straf van “vrijheidsberoving” ingesteld,...
Tot in de 16e eeuw was een gevangenis eigenlijk een huis van bewaring, waar misdadigers wachtten op het vonnis in de vorm van lijfstraffen, verbanning of doodstraf. In de periode die daarop volgde werd de straf van “vrijheidsberoving” ingesteld, onder meer met verplichte arbeid: bijvoorbeeld het rasphuis en het spinhuis. Gevangenen moesten hier hout raspen (mannen) of wol spinnen (vrouwen). Naar aanleiding van een Frans initiatief uit 1531 werd zo’n huis van bewaring ook veel gebruikt om – als een vorm van “liefdadigheid” – bedelaars en vagebonden tijdelijk gedwongen onderdak te verschaffen.
Op het platteland kende elke woonkern wel een verblijfskot of cachot (cel onder kerktoren, gemeentehuis of anderszins) alwaar de veldwachter of de koddebeier (soort veldwachter vanaf 1521; kodde= knuppel en beieren=zwaaien) het gespuis in de vorm van vooral dronken lieden, zwervers, stropers, landlopers en zich misdragende mensen tijdelijk in liefdadigheid konden veiligstellen, ofwel ze werden “in het cachot gegooid”. Veiligstellen, ook tegen het eigenrechtelijk optreden van de burgers en boeren jegens deze veelal ontheemden.
Rond 1900 werd er van rijkswege een onderzoek gelast naar de inrichting van deze zogenaamde bewaarplaatsen. De conclusie van het onderzoek was, dat deze “huisjes van bewaring” niet meer aan de nieuwe voorschriften voldeden.
Ambtelijke molens maalden toen zeer langzaam, want pas in 1921 werd voor Appelscha een bouwopdracht voor een cachot verstrekt aan Gebr. v.d. Zee te Oosterwolde. Het behelsde het bouwen van twee cellen, één voor een mannelijke en één voor een vrouwelijke gevangene. De toenmalige veldwachter vond de plaats achter het reeds bestaande brandspuithokje de meest geschikte locatie.
Thans is het gebouwtje in het bezit van de Historische Vereniging Appelscha e.o. Door middel van subsidies hebben zij het kunnen laten restaureren. Voor zover bekend is dit het enige exemplaar van een “bewaarplaats” dat in Friesland bewaard is gebleven. Tijdens de zomermaanden is het interieur te bezichtigen door de glazen deuren.
- Afstand tot jouw locatie:
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
De Heeren van het Veen
De Heeren van het VeenHeerenveen is ontstaan op het kruispunt van twee kanalen die werden gegraven op initiatief van drie heren: Van Dekema, Cuyck en Foeyts. Door deze veenbazen kreeg de plaats de naam heeren-van het-veen.
Heerenveen -
Blessebrugschans
BlessebrugschansDe Blessebrugschans werd tijdens de Tachtigjarige oorlog gebouwd op een strategische plek aan rivier De Linde, in de vorm van een ster.
De Blesse -
Kunstwerk De Stijl Raadhuisplein
Kunstwerk De Stijl RaadhuispleinOp het Raadhuisplein in Drachten is een plattegrond van Drachten te zien in de kleuren van De Stijl. De plattegrond is 25 bij 25 meter groot.
Drachten -
Kasteel Olt Stoutenburght
Kasteel Olt StoutenburghtAl sinds 1990 werkt Gregorius Halman aan het bouwwerk van zijn leven; een heus kasteel dat de naam Olt Stoutenburght draagt.
Blesdijke -
Monument voor toekomstig geluk
Monument voor toekomstig gelukIn 2018 werd er bij de Tjaardaflats in Drachten een grote kleurrijke raket geplaatst. Het beeld staat symbool voor de vooruitgang in de jaren '60...
Drachten -
Hein Mader sculpturen
Hein Mader sculpturenIn en om Appelscha vind je 17 verschillende kunstwerken van de Oostenrijkse kunstenaar Hein Mader in de open lucht. Sommige sieren een rotonde, anderen staan middenin het bos.
Appelscha -
Beeld Hein Mader Oosterwolde Zuid
Beeld Hein Mader Oosterwolde ZuidDit beeld van Hein Mader komt op een belangrijke plaats in de wijk Oosterwolde-Zuid, namelijk het Kleindiepspark. Deze locatie is aangedragen door buu...
Oosterwolde -
De Koornbeurs
De KoornbeursDe Koornbeurs, ooit was dit een herberg. Later werd dit een station en postkantoor. Vele mensen wisten niet dat de Koornbeurs ooit een decor was van een toespraak van Domela. Dit vond plaats in 1882, namelijk 8 jaar voor de bijeenkomst.
Gorredijk -
Schoterschans
SchoterschansDe voormalige Schoterschans - ook wel de Tjongerschans genoemd - werd in 1580 gebouwd op de fundering van het verlaten klooster in Oudeschoot.
Oudeschoot
Routes in de buurt
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud -
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland(106.0 km)Heerenveen -
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland(68.0 km)Elsloo