De Heeren van het Veen
Heerenveen
Heerenveen is ontstaan op het kruispunt van twee kanalen die werden gegraven op initiatief van drie heren: Van Dekema, Cuyck en Foeyts. Door deze veenbazen kreeg de plaats de naam heeren-van het-veen.
Neem alvast een kijkje
Heerenveen is het oudste veenkanaaldorp van Nederland. De plaats is in 1551 ontstaan op het kruispunt van de Heeresloot en de Schoterlandse Compagnonsvaart. Hier lag ook de Heereweg, de verbindingsweg Zwolle-Leeuwarden.
Het graven van deze twee kanalen gebeurde op initiatief van drie heren: Van Dekema, Cuyck en Foeyts. Op 24 juli 1551 richtten ze een compagnie op met als doel grote stukken land te kopen om aan veenontginning te doen. Vandaar de naam de heeren-van het-veen, oftewel Heerenveen.
In de 19e eeuw ontwikkelde Heerenveen zich doordat, behalve dat er welgestelde burgers waren, er ook veel middenstand kwam. En met het nabijgelegen Oranjewoud waar de Friese adel verschillende buitenhuizen bezitte, werd de plaats ook wel 'Het Friese Haagje' genoemd.
Heerenveen is qua aantal inwoners de vierde plaats van Friesland maar behoort niet tot de Friese elf steden.
Je kunt op verschillende plekken in Heerenveen de boot aanleggen. Je kunt het centrum met haar statige Crackstate bezichtigen en Museum Heerenveen bezoeken. Vergeet niet de kilometer lange Le Roy tuin aan de Europalaan en de Kennedylaan te bezoeken. Vanaf daar is het nabijgelegen Oranjewoud maar een klein stukje fietsen. Naast de prachtige natuur kun je hier genieten van mooie landhuizen.
-
Het gevecht om de Tjonger brug in Mildam
Het gevecht om de Tjonger brug in Mildam
Ieder jaar op 15 april herdenken de Royal Canadian Dragoons op Leeuwarden Day de bevrijding van Leeuwarden en Friesland. En vrijwel elk jaar staat de regimentscommandant in zijn speech ook stil bij “the Battle of Mildam”. In dit nachtelijke gevecht om het behoud van de brug over de Tjonger slaagden de Canadezen erin een Duitse tegenstoot af te weren.
In de middag van 12 april waren er geruchten in Mildam doorgedrongen dat er Engelsen of misschien wel Canadezen bij Peperga waren gesignaleerd. De Canadese voorhoedes waren Friesland binnengetrokken. Voor de inwoners van Mildam was het toch nog een verrassing toen in eerste instantie één en kort daarna nog een militair voertuig met daarin enkele manschappen in kaki kleurige overalls bij de brug stopten.
Deze voertuigen maakten deel uit van een patrouille van D Squadron Royal Canadian Dragoons onder commando van Luitenant Homer Thomas. Deze Canadezen stelden vast dat de brug in Mildam over de Tjonger, in tegenstelling tot andere bruggen, nog niet door de bezetter was opgeblazen. Dat de Tjongerbrug in Mildam niet was vernietigd, was de verdienste van het plaatselijke verzet. De Duitsers waren wel degelijk van plan geweest om ook deze brug op te blazen. Maar verzetslieden hadden met gevaar voor eigen leven de ontstekers van de bevestigde explosieven verwijderd.
De commandant van het Squadron liet onmiddellijk alle eenheden aanrukken om de brug te beveiligen. En ook de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten werden verzocht om manschappen te leveren. De voorzorgsmaatregelen bleken terecht. In de nacht van 12 op 13 april openden Duitse troepen één van hun schaarse tegenaanvallen in de provincie Friesland. Vanuit Heerenveen wisten zij de Canadezen in Mildam te verrassen. Tot driemaal toe probeerden zij de brug opnieuw in handen te krijgen. In de felle gevechten werden Canadese voertuigen uitgeschakeld. Maar de Dragoons hielden stand en de Duitsers werden weer verjaagd. Mildam was bevrijd.
Bij de gevechten raakten vier Canadese militairen gewond. Hoeveel slachtoffers aan Duitse kant vielen is onbekend. In Mildam was er wel materiële schade, maar er vielen geen doden onder de burgers. Het heeft een haar gescheeld of er waren wel meerdere Nederlandse slachtoffers te betreuren geweest. In de vroege ochtend van 13 april naderde bij de brug in het schemer een groep met tientallen verzetsmensen vanuit de richting van Nieuweschoot. Dit was de versterking waar de Canadezen op 12 april om hadden gevraagd toen de intacte brug ontdekt was. De verzetslieden droegen deels buitgemaakte Duitse wapens en werden in het halfdonker pas laat opgemerkt door de Dragoons.
De eerder genoemde Luitenant Thomas had bijna het bevel gegeven om het vuur te openen. Pas op het laatste moment werd duidelijk dat het geen Duitsers waren. De verzetslieden hadden zich bekend weten te maken door Engelstalige liedjes te zingen.Het behoud van de brug was belangrijk. De Canadezen zouden in de dagen erna veel van de brug gebruik maken om verder in de richting van Leeuwarden op te rukken en de provincie Friesland te bevrijden.
