De Vermaning
Appelscha
Mennonieten of Mennisten zijn de volgelingen van Menno Simons (1496–1561), die naast Luther, Calvijn en Zwingli (1525, CH) de enige Nederlandse kerkhervormer is. Menno Simons uit Witmarsum (Frl) was na 1536 vooral actief in Friesland, Groningen...
Mennonieten of Mennisten zijn de volgelingen van Menno Simons (1496–1561), die naast Luther, Calvijn en Zwingli (1525, CH) de enige Nederlandse kerkhervormer is. Menno Simons uit Witmarsum (Frl) was na 1536 vooral actief in Friesland, Groningen en Noord-Duitsland en werd de centrale figuur van de beweging ‘wederdopers’.
Wederdopers willen, in plaats van kinderen te dopen zoals dat bij de meeste christelijke kerken gebruikelijk is, de (volwassenen)doop op vrijwillige basis en wijzen bovendien het dragen van wapens af.
Doopsgezinden in Appelscha
De vervening in de eerste helft van de 19e eeuw bracht nieuwe inwoners naar Appelscha. Vanuit de wijde omgeving kwamen arbeidskrachten op het werk af, waaronder doopsgezinde gezinnen uit Opsterlandse dreven. De verveners F. van den Bosch, H.G. Stoker en W.A. van der Sluis en de huisarts J. Wouters waren daarvan ooit de “hoogst-aangeslagenen”: zij betaalden de meeste kerkbelasting.
Vermaning aan de Boslaan
De Doopsgezinden werden, net als bijvoorbeeld de Joden en de Katholieken, ‘gedoogd’. Ze waren er wel, maar ze mochten hun geloof niet zichtbaar uitoefenen. Deze schuilkerken zijn daarom een eind van de rooilijn van een straat of weg af gebouwd.
Dat veel Mennisten in deze tijd sterk gericht waren op een zuiver leven, blijkt uit de benaming die zij daarom hun kerkgebouwen gaven: “Vermaning”.
Al voor 1867 werkte een commissie aan de vorming van een doopsgezinde gemeente met een eigen kerkgebouw. Met instemming van de Friese Doopsgezinde Sociëteit en met financiële hulp van de Algemene Doopsgezinde Sociëteit werd grond aangekocht van de Heeren Compagnons aan de wat achteraf gelegen Boslaan. Toen nog een slecht zandpad, dat van de Vaart liep naar de Drentseweg. De Vermaning werd op 7 november 1867 in gebruik genomen.
Na 1880 nam de bloei van de vervening aanzienlijk af. Veel verveners vertrokken uit Appelscha. Daaronder ook Doopsgezinden. De teruggang verliep zo drastisch dat in 1888 de vermaning in onbruik raakte. Het begin van het einde werd ingeluid. Op 4 april 1919 werden kerk en pastorie geveild in het Compagnonshotel. De kerk werd enkele jaren later afgebroken. De pastorie heeft nog enige jaren gediend als ontmoetingscentrum onder de naam ‘Totempaal’.
- Afstand tot jouw locatie:
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Boerderij Lycklamavaart 1
Boerderij Lycklamavaart 1Het Drents-Friese grensgebied bestond rond 1800 voornamelijk uit uitgestrekte hoogvenen. In de 19e eeuw is men begonnen dit hoogveenpakket te exploite...
Ravenswoud -
Sloten (Sleat)
Sloten (Sleat)Sloten is een mini Elfstedenstadje in de Zuidwesthoek van Friesland dat zo in een prentenboek kan worden opgenomen.
Sloten -
Klokkenstoel Luinjeberd
Klokkenstoel LuinjeberdIn Luinjeberd werd al voor 1300 een klooster gesticht. Het moest wegens hoog water enkele keren verhuizen. Mariënbosch streek uiteindelijk neer naast de huidige begraafplaats van Luinjeberd, waar nu alleen nog een dubbele klokkenstoel staat.
Luinjeberd -
Voormalig kampeerboerderij Jongsma
Voormalig kampeerboerderij JongsmaIn de tijd dat boerenbedrijven ontstonden nadat de turf gewonnen was, nam aan het eind van de 19e eeuw het aantal toe. De kavels werden gehuurd, gepac...
Appelscha -
Gedempte Schipsloot
Gedempte SchipslootDe Schipsloot werd in de 17e eeuw gegraven en verbindt Wolvega via de Tsjonger met het Friese achterland. De beurtschippers voeren met hun zeilschepen...
Wolvega -
Stavoren (Starum)
Stavoren (Starum)Stavoren is het oudste Elfstedenstadje gelegen aan het IJsselmeer, een echte bestemming voor watersporters!
Stavoren -
Compagnonshotel
CompagnonshotelIn de loop van de 19e en zeker in de 20e eeuw werd Appelscha een steeds interessanter recreatieoord voor vakantiegangers en dagjesmensen. De uitgestre...
Appelscha -
Beelden Hein Mader MFA Mejander
Beelden Hein Mader MFA MejanderBij het MFA Mejander in Oldeberkoop staan twee beelden van Hein Mader, een groot houten beeld in de vorm van een vrouw en een abstract mahonie houten beeld.
Oldeberkoop -
Keuterboerderijtje
KeuterboerderijtjeEen rijksmonument uit de tweede helft van de 19e eeuw. Een eenvoudige behuizing met een enkelvoudig zadeldak met open oudhollandse pannen.
Appelscha -
Bolsward (Boalsert)
Bolsward (Boalsert)Bolsward is qua Elfstedenbegrippen een grotere stad met diverse winkels, restaurants en mooie bezienswaardigheden.
Bolsward
Routes in de buurt
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland(106.0 km)Heerenveen -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud