Monument Melkstaking Tweede wereldoorlog
Appelscha
De aanleiding voor de spontane landelijke staking was de bekendmaking op 29 april 1943 dat Nederlandse oud-militairen die gevochten hadden in 1940 zich moesten melden om te gaan werken in Duitsland voor de Arbeitseinsatz. Door de vele Duitse doden tijdens...
De aanleiding voor de spontane landelijke staking was de bekendmaking op 29 april 1943 dat Nederlandse oud-militairen die gevochten hadden in 1940 zich moesten melden om te gaan werken in Duitsland voor de Arbeitseinsatz. Door de vele Duitse doden tijdens de slag om Stalingrad was extra mankracht nodig om de Duitse oorlogsindustrie draaiende te houden. Nederlanders die weigerden te werken in Duitsland konden op ‘den strengste maatregelen’ rekenen. Daarop brak een nationale staking uit. Nooit is ook in Fryslân zo massaal het werk neergelegd als in de eerste week van mei 1943, die hier de naam “melkstaking” kreeg.
Net als elders in het land ging in Appelscha de staking gepaard met sabotage van de aanlevering van melk. Daartoe waren er al schermutselingen in Oosterwolde en Fochteloo. Aan de Derde Wijk werd op 4 mei geprobeerd de bussen van de melkauto te trekken. Een grote groep mensen hield zich op bij het Compagnonshotel. Voor de melkauto werd geen ruimte gegeven, waarop de begeleidende veldwachter Rhebergen schoot toen het bevel van verspreiden werd genegeerd. Een Duitse patrouille werd te hulp geroepen. Zonder pardon schoten de Duitsers om zich heen. De brug bij Stokersverlaat werd opgehaald. De patrouille kwam met enig oponthoud toch bij de Eerste Wijk omdat de slinger achter gebleven was. Op deze plek openden de Duitsers het fatale vuur op de vluchters Anne de Boer, Melle Bruinsma en Jitse Kiewiet. Verslagen en verbijsterd werd onder druk van gezaghebbende Appelschasters de staking beëindigd: “gesmoord in bloed”.
Monument
Op initiatief van Piet Elmers is het hiernaast geplaatste monument tot stand gekomen:
• De gehuwde landarbeider en 35-jarige vader van twee kinderen Anne de Boer nam deel aan de meistaking 1943;
• Melle Bruinsma, ongehuwd en 19 jaar oud. Zijn werk bestond uit landarbeid en hij nam deel aan de melkstaking.
• De ongetrouwde 21-jarige Jitse Kiewiet was ook landarbeider van beroep en eveneens deelnemer aan de melkstaking.
Duitse militairen onder leiding van Hauptmann Johannes Koll schoten het vluchtende drietal tijdens de melkstaking op 4 mei 1943 hier aan de Eerste Wijk lafhartig in de rug.
- Afstand tot jouw locatie:
Hier vind je Monument Melkstaking Tweede wereldoorlog
Eerste Wijk 8 aAppelscha Plan je route
vanaf jouw locatie
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Sluiswachtershuis
SluiswachtershuisIn 1630 werd in Gorredijk begonnen met het graven van de Opsterlandse Compagnonsvaart en men heeft er ruim 200 jaar over gedaan om de gehele vaart bij...
Appelscha -
Oorlogsmonument
OorlogsmonumentIn het parkje tussen de oeroude Bruggelaan en de nieuw aangelegde bochtafsnijding staat het Oorlogsmonument ter nagedachtenis aan het Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog, in het bijzonder de gevallenen in Appelscha.
Appelscha -
Tolbrugschans
TolbrugschansDe Tolbrugschans is een verdedigingswerk dat in 1580 is gebouwd als onderdeel van de Friese Waterlinie. Momenteel is er op deze plek een recreatiebedrijf gevestigd met dezelfde naam, je ziet nog wel de hoogteverschillen in het terrein.
Oudehorne -
Korenmolen 'De Volharding'
Korenmolen 'De Volharding'Yme Kuiper kocht ooit in 1862 korenmolen 'De Volharding'. Verder was deze molen ooit een logeerplek van Domela.
Heerenveen -
Bonifatiuskerk Oldeberkoop
Bonifatiuskerk OldeberkoopDe Bonifatiuskerk vind je middenin het prachtige dorpje Oldeberkoop. Deze kerk behoort tot de oudste van Zuidoost Friesland, de oudste delen zijn waarschijnlijk rond het jaar 1125 al gebouwd. De huidige gemetselde toren dateert uit de 17e eeuw.
Oldeberkoop -
Schans Frieschepalen
Schans FrieschepalenTijdens de Tachtigjarige oorlog werden er in 1593 door stadhouder Willem Lodewijk drie schansen in Zuidoost Friesland opgeworpen. Eén daarvan is die van Frieschepalen.
Frieschepalen -
Le Roy tuin Heerenveen
Le Roy tuin HeerenveenDe Le Roy tuin in Heerenveen is een kilometer lange groenstrook in de openbare ruimte waar mens, plant en dier eindeloos in de tijd samenwerking. Het is een ecokathedraal die sinds 1966 in ontwikkeling is naar de ideeën van Louis G. Le Roy
Heerenveen -
Ons Huis (armenhuis)
Ons Huis (armenhuis)Het Armenhuis in Beetsterzwaard is een prachtig bewaard huis en werd rond 1835 gebouwd. Het huis met een roerig verleden, wordt tegenwoordig in gebruik genomen als repetitielokaal door muziekvereniging Euterpe onder de naam ''Ons Huis''.
Beetsterzwaag -
Kerk & Kroeg van Langezwaag
Kerk & Kroeg van LangezwaagKerk van Langezwaag. Gebouwd in 1781 herbergt deze fraaie rijksmonument een historisch verleden. Samen met de socialisten vocht Domela Nieuwenhuis naar 'het land der vrijheid'. Al snel kwam Domela in opspraak bij de mensen van deze kerk.
Langezwaag
Routes in de buurt
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud -
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland(106.0 km)Heerenveen -
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland(68.0 km)Elsloo