De Vermaning
Appelscha
Mennonieten of Mennisten zijn de volgelingen van Menno Simons (1496–1561), die naast Luther, Calvijn en Zwingli (1525, CH) de enige Nederlandse kerkhervormer is. Menno Simons uit Witmarsum (Frl) was na 1536 vooral actief in Friesland, Groningen...
Mennonieten of Mennisten zijn de volgelingen van Menno Simons (1496–1561), die naast Luther, Calvijn en Zwingli (1525, CH) de enige Nederlandse kerkhervormer is. Menno Simons uit Witmarsum (Frl) was na 1536 vooral actief in Friesland, Groningen en Noord-Duitsland en werd de centrale figuur van de beweging ‘wederdopers’.
Wederdopers willen, in plaats van kinderen te dopen zoals dat bij de meeste christelijke kerken gebruikelijk is, de (volwassenen)doop op vrijwillige basis en wijzen bovendien het dragen van wapens af.
Doopsgezinden in Appelscha
De vervening in de eerste helft van de 19e eeuw bracht nieuwe inwoners naar Appelscha. Vanuit de wijde omgeving kwamen arbeidskrachten op het werk af, waaronder doopsgezinde gezinnen uit Opsterlandse dreven. De verveners F. van den Bosch, H.G. Stoker en W.A. van der Sluis en de huisarts J. Wouters waren daarvan ooit de “hoogst-aangeslagenen”: zij betaalden de meeste kerkbelasting.
Vermaning aan de Boslaan
De Doopsgezinden werden, net als bijvoorbeeld de Joden en de Katholieken, ‘gedoogd’. Ze waren er wel, maar ze mochten hun geloof niet zichtbaar uitoefenen. Deze schuilkerken zijn daarom een eind van de rooilijn van een straat of weg af gebouwd.
Dat veel Mennisten in deze tijd sterk gericht waren op een zuiver leven, blijkt uit de benaming die zij daarom hun kerkgebouwen gaven: “Vermaning”.
Al voor 1867 werkte een commissie aan de vorming van een doopsgezinde gemeente met een eigen kerkgebouw. Met instemming van de Friese Doopsgezinde Sociëteit en met financiële hulp van de Algemene Doopsgezinde Sociëteit werd grond aangekocht van de Heeren Compagnons aan de wat achteraf gelegen Boslaan. Toen nog een slecht zandpad, dat van de Vaart liep naar de Drentseweg. De Vermaning werd op 7 november 1867 in gebruik genomen.
Na 1880 nam de bloei van de vervening aanzienlijk af. Veel verveners vertrokken uit Appelscha. Daaronder ook Doopsgezinden. De teruggang verliep zo drastisch dat in 1888 de vermaning in onbruik raakte. Het begin van het einde werd ingeluid. Op 4 april 1919 werden kerk en pastorie geveild in het Compagnonshotel. De kerk werd enkele jaren later afgebroken. De pastorie heeft nog enige jaren gediend als ontmoetingscentrum onder de naam ‘Totempaal’.
- Afstand tot jouw locatie:
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Oosterwolde (Easterwâlde)
Oosterwolde (Easterwâlde)Oosterwolde is een oud dorp in het zuidoosten van Friesland, met de Drentse karaktertrekken van een brinkdorp.
Oosterwolde -
Earnewâld (Eernewoude)
Earnewâld (Eernewoude)Earnewâld is een watersportdorp in het hart van het Nationaal Park De Alde Feanen en kent een rijke historie.
Earnewâld -
Landweer Allardsoog
Landweer AllardsoogVlakbij Allardsoog op de Fries-Drentse grens vind je een Landweer. Dit rijksmonument was een verdedigingswerk om plunderaars buiten de deur te houden.
Allardsoog -
Zuivelfabriek De Landman
Zuivelfabriek De LandmanVan turf naar boter<br /> De toepassing op grotere schaal van kunstmest in de loop van de 19e eeuw werd mogelijk via de nieuwe vaarwegen. Het bracht d...
Appelscha -
Harlingen (Harns)
Harlingen (Harns)Harlingen is de Elfstedenstad aan het Wad. Een prachtige stad met een nautisch heden en verleden, gebouwd op de bodem van de oude zee...
Harlingen -
Maallust, Kaaslust en Piepers & Paupers
Maallust, Kaaslust en Piepers & PaupersRustpunt in de Historische wandel- en fietsroute met mogelijkheid te genieten van op oude en oorspronkelijke leest geschoeide nering van bierbrouwen,...
Veenhuizen -
Bakkeveen (Bakkefean)
Bakkeveen (Bakkefean)Door al het aanwezig natuurschoon rondom Bakkeveen is het dorp een echte toeristische trekpleister.
Bakkeveen -
Veenarbeiderswoning
VeenarbeiderswoningRond 1910-1914 werden er door de woningbouw-vereniging in Ravenswoud veel goedkope woningen gebouwd ten behoeve van de veenarbeiders die hun werk in d...
Ravenswoud -
Woning Heeren Compagnons
Woning Heeren CompagnonsDe gevelsteen in de voorgevel zegt het al: gebouwd in 1916 in opdracht van de “N.V. Gezamenlijke Compagnons van de Opsterlandsche en Ooststellingwerfs...
Appelscha -
Openluchttheater De Koele en Bergfeesten
Openluchttheater De Koele en BergfeestenBekend zijn de zogenaamde “Bergfeesten” voor de veenarbeiders, op initiatief van F. van den Bosch namens De Compagnons. Ten zuiden van waar nu het ope...
Appelscha
Routes in de buurt
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland(106.0 km)Heerenveen -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud