Openluchttheater De Koele en Bergfeesten

Bekend zijn de zogenaamde “Bergfeesten” voor de veenarbeiders, op initiatief van F. van den Bosch namens De Compagnons. Ten zuiden van waar nu het openluchttheater de Koele ligt, tegen de Bosberg aanschurkend, werd gebruik gemaakt van de daar gelegen vallei. De matige start in 1859 bestond uit het gevolg geven aan “volksvermakelijkheden , welke in ligchaamsoefeningen zouden bestaan”. Dit werkte niet echt. Er werd een duw in de goede richting gegeven door het oprichten van een organiserende “Bergclub”, waarbij ook onderwijzend personeel werd betrokken. Die sierden de jaarlijkse feesten op met het houden van zang- en muziekuitvoeringen, volksspelen als zaklopen, mastklimmen en kuipje steken, en het houden van een harddraverij van “paarden onder den man”. Het terrein werd versierd en er waren “cantines” voor een natje en droogje. Van verschillende plaatsen, zelfs uit de provinciës Groningen en Drenthe, stroomden duizenden bezoekers samen. Voor deze bezoekers, die plaats kregen in de belendende duinen, werd tegen de schemer ter afsluiting “het schitterende en majestueuze Grieksch en Bengaalsch vuur ontstooken”. De laatste versie vond plaats in 1864.

De Koele

Een openluchttheater is een plek waar de toeschouwers een voorstelling in de buitenlucht kunnen bijwonen. Het openluchttheater onderaan de Bosberg (u staat hier bij het toegangspad) is in 1947 als zeer eenvoudig en primitief theater gemaakt om te proberen de oude Bergfeesten op nieuwe leest geschoeid van de grond te tillen en de naamsbekendheid van Appelscha op te krikken. En met succes. Na de Tweede Wereldoorlog was het een attractie van formaat. Duizenden toeristen en bewoners bezochten jaarlijks de vele voorstellingen in de theaterkuil. Rudi Carel, Pipo de clown, Swiebertje, Bueno de Mesquita en de toen net beginnende André van Duin vierden er triomfen. In 1987 werd het inmiddels wat verlopen theater grotendeels ontruimd en gesloten vanwege te hoge kosten.

In 2003 is op initiatief van de Historische Vereniging Appelscha e.o. het theater gerenoveerd en op 1 juli gingen de poorten open. Het gemoderniseerde theater is voorzien van goede zitplaatsen, een kassa voor de kaartverkoop, een regiekamer, een kleedkamer, heren-, dames- en invalidentoiletten en een gebouw voor de catering. Ruim 140 jaar later zijn er opnieuw feesten onderaan de (Bos-)berg.