Hoeve Damsluis en grenspaal

De Grensmarkering nabij het van rijkswege beschermde complex Damsluis, is exemplarisch voorbeeld van het type grensmarkering tussen Fryslân en Drenthe.

De provinciegrenzen op de woeste gronden in het zuidoosten werden tussen 1850 en 1940 verschillende malen opnieuw gemarkeerd of gewijzigd. Onder meer als gevolg van verveningsactiviteiten en ontginningen werd de route van de grens nogal eens gewijzigd. In 1895 kwamen er op de ruim 46 km. lange grensscheiding met de provincie Drenthe, waarover in de achttiende eeuw al werd gesteggeld, 149 nieuwe gietijzeren grensmarkeringen te staan. De materiaalkeuze werd ingegeven door de omstandigheid dat gietijzer goedkoper was dan natuursteen of houten palen. De ingegraven conische holle gietijzeren rijks monumentale (ID 514124) grensmarkering, zwart-wit beschilderd en met op de schacht de heraldische provinciewapens van de provincies Drenthe en Fryslân, is van algemeen cultuurhistorisch belang.

Hoeve Damsluis

Op 2 augustus 1938 werd door de Nederlandse Heidemaatschappij, kantoorhoudend te Arnhem, een bouwvergunning aangevraagd bij de gemeente Ooststellingwerf voor het bouwen van een te verhuren “landbouwbedrijf” voor een bouwsom van fl. 12000, =, namens de Verenigde Compagnons der Opsterlandse en Ooststellingwerfse Venen en Vaarten N.V. te Appelscha. Het ontwerp, van de tekentafel in Arnhem, is ten opzichte van alle andere boerderijen uit die tijd in deze omgeving veel pompeuzer en kolossaler. Het landbouwbedrijf kreeg de naam “Hoeve Damsluis” en is vanaf de tachtiger jaren bij voortduring bewoond door het geslacht Veenstra. De hoeve is een gemeentelijk monument.