Boere(n)streek
Appelscha
Voor het eerst werd Appelscha als Appels genoemd in 1247. Het telde toen vier boerderijen. In de 17e eeuw was Appelscha bekend onder de naam Appelsche en telde het centrum “de huidige Boerestreek” dertien boerderijen.
Neem alvast een kijkje
Voor het eerst werd Appelscha als Appels genoemd in 1247. Het telde toen vier boerderijen. In de 17e eeuw was Appelscha bekend onder de naam Appelsche en telde het centrum “de huidige Boerestreek” dertien boerderijen.
De heidevelden van Appelscha waren in die tijd gemeenschappelijk bezit en werden het Appelsche veld genoemd of ook wel het Mandeveld. Mande staat voor gemeenschappelijk. Vanaf de late 17e eeuw kocht Friese landadel al die kleine boerenbezittingen op om de gewinning op het winnen van turf. Naderhand werd het land weer verkocht aan de boerenstand.
Duinen-Zathe
Tussen 1826 en 1850 kreeg zo Albert Beerents Prakken uit Oosterwolde door de aankoop van boerderijen een groot gebied in handen, waardoor hij ook rechten verkreeg op die gemeenschappelijke gronden: het Appelsche veld, een gebied van zandduinen en harde zandige heide. Om dit gebied in toom te houden startte hij met de aanplant van bomen. Al eerder hadden de gezamenlijke boeren van de Boerestreek een boswal aangelegd om het zand te keren. (Deze werd in 2014 gerooid om uitbreiding van het plein mogelijk te maken). Later werd dit bomenplanten overgenomen door Staatsbosbeheer (obj. 35), die in totaal twintig miljoen bomen heeft geplant.
In 1858 liet zoon Berent Alberts Prakken een boerderij van de familie Prakken verbouwen en daarbij werd een gedenksteen geplaatst met het opschrift ‘Duinen-Zathe’. De boerderij werd al snel een uitspanning waar mensen wat konden eten en drinken. Wat later kwam voor de kinderen enig speeltuig naast het café. In 1930 werd achter het café een nieuwe speeltuin geopend onder dezelfde naam: Duinenzathe. Daarnaast stond toen een limonadefabriekje. Die speeltuin groeide uit tot een vermaard speelpark, veel bezocht door schoolreisjes. In de jaren vijftig en zestig zag het er in de zomermaanden zwart van de jeugd (huwelijksmarkt), dat doorliep naar de Bosberg (obj. 30). Vanaf de jaren 70 verliep langzaamaan het aanzien en de glans van de toeristische Boerenstreek.
Het park werd in 2002 verplaatst naar de westkant van het dorp. Daar groeide het uit tot het grootste pretpark van het Noorden. De naam bleef: Duinenzathe.
De oorspronkelijke uitspanning heeft daarna nog bestaan als danscafé Ridderhof en Live in Appelscha. In het recente verleden was er nog het Kookmuseum en als laatste (2017) restaurant Oud Duinen Zathe. Een zieltogend bestaan met leegstand volgde. Uiteindelijk werd het afgebroken. Aan het 162 jaar lang toeristisch deel geweest te zijn van de Boerenstreek, het oorspronkelijke hart van Appelscha, kwam in 2020 definitief een einde.
- Afstand tot jouw locatie:
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Oosterwolde (Easterwâlde)
Oosterwolde (Easterwâlde)Oosterwolde is een oud dorp in het zuidoosten van Friesland, met de Drentse karaktertrekken van een brinkdorp.
Oosterwolde -
Earnewâld (Eernewoude)
Earnewâld (Eernewoude)Earnewâld is een watersportdorp in het hart van het Nationaal Park De Alde Feanen en kent een rijke historie.
Earnewâld -
Landweer Allardsoog
Landweer AllardsoogVlakbij Allardsoog op de Fries-Drentse grens vind je een Landweer. Dit rijksmonument was een verdedigingswerk om plunderaars buiten de deur te houden.
Allardsoog -
Zuivelfabriek De Landman
Zuivelfabriek De LandmanVan turf naar boter<br /> De toepassing op grotere schaal van kunstmest in de loop van de 19e eeuw werd mogelijk via de nieuwe vaarwegen. Het bracht d...
Appelscha -
Harlingen (Harns)
Harlingen (Harns)Harlingen is de Elfstedenstad aan het Wad. Een prachtige stad met een nautisch heden en verleden, gebouwd op de bodem van de oude zee...
Harlingen -
Maallust, Kaaslust en Piepers & Paupers
Maallust, Kaaslust en Piepers & PaupersRustpunt in de Historische wandel- en fietsroute met mogelijkheid te genieten van op oude en oorspronkelijke leest geschoeide nering van bierbrouwen,...
Veenhuizen -
Bakkeveen (Bakkefean)
Bakkeveen (Bakkefean)Door al het aanwezig natuurschoon rondom Bakkeveen is het dorp een echte toeristische trekpleister.
Bakkeveen -
Veenarbeiderswoning
VeenarbeiderswoningRond 1910-1914 werden er door de woningbouw-vereniging in Ravenswoud veel goedkope woningen gebouwd ten behoeve van de veenarbeiders die hun werk in d...
Ravenswoud -
Woning Heeren Compagnons
Woning Heeren CompagnonsDe gevelsteen in de voorgevel zegt het al: gebouwd in 1916 in opdracht van de “N.V. Gezamenlijke Compagnons van de Opsterlandsche en Ooststellingwerfs...
Appelscha -
Openluchttheater De Koele en Bergfeesten
Openluchttheater De Koele en BergfeestenBekend zijn de zogenaamde “Bergfeesten” voor de veenarbeiders, op initiatief van F. van den Bosch namens De Compagnons. Ten zuiden van waar nu het ope...
Appelscha
Routes in de buurt
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud