Oorlogsmonument

Hier in het parkje tussen de oeroude Bruggelaan en de nieuw aangelegde bochtafsnijding staat het Oorlogsmonument ter nagedachtenis aan het Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog, in het bijzonder de gevallenen hier in Appelscha en later ook voor elders omgekomen gevallenen afkomstig uit Appelscha.

Het monument werd onthuld op 4 mei 1951 en bestaat uit een gemetselde zuil waarop een beeld is geplaatst van een knielende vrouw, ontworpen door Jan van Luyn (1916). Rond het vierkantige voetstuk zijn gedenktegels aangebracht voor Lok, Van Emst en de drie gevallenen Kiewiet, Bruinsma en De Boer aan de Eerste Wijk bij de melkstaking 1943.

De plaquette aangebracht met de namen van zeven oorlogsslachtoffers afkomstig uit Appelscha, maar elders omgekomen, verhult het verhaal erachter:

• Wiebe de Jong, Lambertus Sloterwijk, Sijtze Veenstra en Jan Wieldraaijer waren betaalde oorlogsarbeiders, die in de zomer van 1940 bij Jelsum boven Leeuwarden met vele anderen bezig waren het bombardementspuin uit Rotterdam te verwerken tot fundament voor een startbaan. Eind juli 1940 vielen uit een Bello, de bijnaam voor een Engelse foto- en verkenningsvliegtuig, bommen om de Duitsers de aanleg van het vliegveld Fliegenhorst te hinderen. Dat daarbij ongelukkigerwijs iets fout ging is duidelijk, want doordat men gewend was aan de Bello’s was men minder alert. Ze sneuvelden bij dit oorlogsgeweld.

• Sipke Gorter, net 20 jaar jong, was tewerkgesteld in de oorlogsindustrie. Hij overleed te Kassel (D).

• Ook de 19-jarige Bauke Jongbloed werd oorlogsslachtoffer. Hij overleed in Bienen (D), vlak over de grens bij Silvolda.

• Arent van der Sluis mocht net geen 22 jaar worden. Hij sneuvelde te Rees (D) als dwangarbeider in het Arbeitslager Groin, aangeduid als Kamp Rees, ook wel ‘De hel van Rees’ genoemd.