Opeindervaart
Opeinde
In de gemeente Smallingerland bevindt zich de Opeindervaart. Dit kanaal is een verbinding van de twee dorpen: Opeinde en De Leijen. De bedrijvigheid om en rondom het kanaal was toen al merkbaar, waarom dat is? Dat vertellen we je hieronder verder.
Neem alvast een kijkje
Het dorp Opeinde was vroeger voor 10 jaar de hoofdplaats van gemeente Smallingerland. Dit kwam door de innovatieve ideeën, de bedrijvigheid van de inwoners en het bestuur dat zich hier vestigde.
De Opeindervaart (of in het Fries: Peinder kanaal) speelde hierin een lucratieve rol. De Opeindervaart of het peinder kanaal werd in 1882 aangelegd om het waterprobleem voor Juffersgat op te lossen. Het 1,7 kilometer lange kanaal is een verbinding tussen het dorp Opeinde en het meer De Leijen. In Opeinde gaat het kanaal verder als het Nieuwe Kanaal (Juffersgat). En via de haven in Drachten is het kanaal verbonden met het meer in De Leijen. De belangstelling voor het kanaal was destijds enorm groot bij de inwoners, en al snel was de bedrijvigheid in het dorp merkbaar. Zo werd het zand in Opeinde gebruikt om steden en dorpen te bouwen. Dat Opeinde de hoofdplaats van Smallingerland werd kwam omdat het bestuur zich in het Friese dorp vestigde. Uiteindelijk verhuisde het bestuur Smallingerland in 1823 naar Drachten.
-
It Wikelslân - natuurgebied in NP Alde Feanen
It Wikelslân - natuurgebied in NP Alde Feanen
-
Hinderlaag bij Oldeholtpade
Hinderlaag bij Oldeholtpade
Op 12 april viel de brug over de Tjonger in Mildam in handen van het verkenningsregiment de Royal Canadian Dragoons. Omdat de bezetter heel veel andere bruggen hadden opgeblazen, hechtten de Canadezen er veel waarde aan om deze brug ook te behouden voor de oversteek van andere Canadese eenheden. Daarom werden er die dag tientallen pantserwagens, mobiel artilleriegeschut en tal van andere voertuigen naar Mildam gezonden om het bruggenhoofd over de Tjonger te versterken.
In één van die pantserwagens, een Staghound zat de 24-jarige Trooper Wilfred Robert George Berry uit Ontario. De jonge Canadees had zich vrijwillig voor militaire inzet in Europa aangemeld. En had met de Royal Canadian Dragoons al in Italië gevochten. Eind februari 1945 werden zij overgeplaatst naar Noordwest-Europa.
Voor Berry eindigde de oorlog in Friesland. In Oldeholtpade, op de weg naar Wolvega reed zijn voertuig samen met tenminste nog één andere Staghound in een hinderlaag. In de nabijheid van een met pech gestrande Duitse auto hadden zich Duitse militairen schuilgehouden met Panzerfäuste. De Panzerfaust was een zeer krachtig en eenvoudig te bedienen antitankwapen. Het eerste schot miste, maar het tweede projectiel raakte de voorste Staghound vol in de zijkant waar op dat moment de chauffeur Wilfred Berry zat.2 De Staghound raakte van de weg en kantelde. De drie andere bemanningsleden raakten gewond, maar konden het voertuig verlaten en zochten dekking bij de tweede Staghound. Een van hen verklaarde hierover:
“[…]Flames burst through the turret, where the officer and I were half in and half out of the hatches. Any skin surface not covered was burned and the flames badly singed our eyebrows, eyelashes, moustaches and hands, sending me and the officer both wounded to the field hospital.”3
Direct nadat de eerste Staghound geraakt werd, had de tweede Staghound het vuur op de Duitsers geopend. Wilfred Berry bleef zwaargewond in het voertuig achter. Nadat er ongeveer een kwartier over en weer geschoten was, trokken de andere Staghounds zich terug richting Oldeberkoop. Wat daarvoor precies de reden was, blijft onduidelijk. Berry was al stervende en is toen het schieten gestopt was in het voertuig nog kort verzorgd door de bejaarde Andriesje Dekker-Oosterhof. Het drama had zich pal voor haar huis voltrokken. Kort daarna overleed hij in het wrak.
Het stoffelijk overschot van Berry werd uiteindelijk naar de boerderij op “De Bult” in Oldeberkoop overgebracht en aldaar begraven. Na de oorlog zou hij worden herbegraven op de Canadese oorlogsbegraafplaats in Holten. De andere bemanningsleden konden uiteindelijk na een medische behandeling weer terug naar hun eenheid. De commandant had alleen brandwonden in zijn gezicht.
De gebeurtenis maakte een diepe indruk op de inwoners van Oldeholtpade. In 1945 nog werd een monument voor Berry opgericht. En in 1965 werd een straat naar hem vernoemd.
-
Vogelkijkhut Rottige Meente
Vogelkijkhut Rottige Meente
