Veenbaaswoning
Appelscha
De ‘Gezamenlijke Compagnons van de Opsterlandsche en Ooststellingwerfsche Veenen en Vaerten’ traden niet zelf op als verveners. In het algemeen verkochten zij het aanwezige veen aan particuliere ondernemers, de verveners. Zij behielden zelf de ondergrond...
Neem alvast een kijkje
De ‘Gezamenlijke Compagnons van de Opsterlandsche en Ooststellingwerfsche Veenen en Vaerten’ traden niet zelf op als verveners. In het algemeen verkochten zij het aanwezige veen aan particuliere ondernemers, de verveners. Zij behielden zelf de ondergrond in eigendom, die dan later werd verpacht of verkocht. De verveners die vanaf ca. 1830 aan de Vaart gingen wonen, kwamen uit de al langer be-staande veenkoloniën in Opsterland en Oost-stellingwerf.
Eén van de belangrijkste verveners in Appelscha was Alle Wytzes van der Sluis (1813–1900), die zich hier omstreeks 1835 vestigde. Zijn naam leeft voort in de Alle Wijtzesweg.
Van de ruim 200 percelen veen die tot midden 19e eeuw door de Compagnons werden verkocht was het aandeel van de familie Van der Sluis bijna 50%! Vanaf het begin had de familie Van der Sluis in Appelscha dan ook de grootste turfproductie. Na 1840 steeg de productie van turf hier sterk, waarbij het grootste aandeel ook weer voor rekening van Van der Sluis kwam.
De oorspronkelijke woning, type boerderij met woonhuis waarachter een grote schuur, heeft in de loop van de tijd verschillende verbouwingen ondergaan. Aan de rechterzijde van de woning was het winkeltje aangebouwd. De veenarbeiders werden verplicht om hier hun boodschappen, levensmiddelen, kleding e.d. te kopen. Dit wordt gedwongen winkelnering genoemd. Soms werd het loon in goederen uitbetaald. De arbeider moest dan genoegen nemen met wat de veenbaas op dat moment kwijt wilde.
- Afstand tot jouw locatie:
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Oosterwolde (Easterwâlde)
Oosterwolde (Easterwâlde)Oosterwolde is een oud dorp in het zuidoosten van Friesland, met de Drentse karaktertrekken van een brinkdorp.
Oosterwolde -
Earnewâld (Eernewoude)
Earnewâld (Eernewoude)Earnewâld is een watersportdorp in het hart van het Nationaal Park De Alde Feanen en kent een rijke historie.
Earnewâld -
Landweer Allardsoog
Landweer AllardsoogVlakbij Allardsoog op de Fries-Drentse grens vind je een Landweer. Dit rijksmonument was een verdedigingswerk om plunderaars buiten de deur te houden.
Allardsoog -
Zuivelfabriek De Landman
Zuivelfabriek De LandmanVan turf naar boter<br /> De toepassing op grotere schaal van kunstmest in de loop van de 19e eeuw werd mogelijk via de nieuwe vaarwegen. Het bracht d...
Appelscha -
Harlingen (Harns)
Harlingen (Harns)Harlingen is de Elfstedenstad aan het Wad. Een prachtige stad met een nautisch heden en verleden, gebouwd op de bodem van de oude zee...
Harlingen -
Maallust, Kaaslust en Piepers & Paupers
Maallust, Kaaslust en Piepers & PaupersRustpunt in de Historische wandel- en fietsroute met mogelijkheid te genieten van op oude en oorspronkelijke leest geschoeide nering van bierbrouwen,...
Veenhuizen -
Bakkeveen (Bakkefean)
Bakkeveen (Bakkefean)Door al het aanwezig natuurschoon rondom Bakkeveen is het dorp een echte toeristische trekpleister.
Bakkeveen -
Veenarbeiderswoning
VeenarbeiderswoningRond 1910-1914 werden er door de woningbouw-vereniging in Ravenswoud veel goedkope woningen gebouwd ten behoeve van de veenarbeiders die hun werk in d...
Ravenswoud -
Woning Heeren Compagnons
Woning Heeren CompagnonsDe gevelsteen in de voorgevel zegt het al: gebouwd in 1916 in opdracht van de “N.V. Gezamenlijke Compagnons van de Opsterlandsche en Ooststellingwerfs...
Appelscha -
Openluchttheater De Koele en Bergfeesten
Openluchttheater De Koele en BergfeestenBekend zijn de zogenaamde “Bergfeesten” voor de veenarbeiders, op initiatief van F. van den Bosch namens De Compagnons. Ten zuiden van waar nu het ope...
Appelscha
Routes in de buurt
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland(106.0 km)Heerenveen -
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland(68.0 km)Elsloo